Chi tiết về Google stock split

Mới đây, công ty Google đã thực hiện một vụ stock split khá phức tạp, khiến rất nhiều bà con cô bác confused.  Do đó, Phương viết cái post nầy đã giảng nghĩa cho các bạn hiểu thêm cặn kẽ về vụ nầy.

Trước hết, Google đã không bao giờ chánh thức xài chữ “stock split” cả, mà lại nói là họ “trả dividend bằng stock”.  Cách chơi chữ nầy tuy có vẻ hơi “mồm miệng” một tí nhưng lại cũng … có lý.  Trong trường hợp stock split, mỗi cổ phiếu được “bẻ ra” làm đôi, làm ba, làm tư, làm 5, làm 10, vân vân … nhưng luôn luôn những phần mới nầy đều giống y chang nhau.  Trường hợp của Google thì khác.  Phương sẽ nói chi tiết rằng nó “khác” thế nào, nhưng bây giờ mình hãy đi ngược lại thời gian một chút và tìm hiểu nguyên do thiệt sự coi tại sao cấp lãnh đạo của Google lại quyết định làm stock split … ủa lộn, trả dividend như thế nầy.

Hồi xửa hồi xưa, trên cõi đời chỉ có 2 hạng stock Google mà thôi: class A và class B.  Loại class A là thứ stock phổ thông mà chúng ta đã quen thuộc, với ký hiệu GOOG.  Khi bạn mua bán stock của hãng Google, chắc chắn là bạn đã mua bán loại class A đó.

Còn loại class B là “của cải riêng” của 2 tay sáng lập công ty Larry Page & Sergey Brin, cùng với ông chủ tịch hội đồng quản trị Eric Schmidt.  Trong khi class A stock của đám “dân quèn” chúng ta chỉ được một phiếu bầu cho mỗi share, thì class B stock của 3 đại gia nầy được bầu tới 10 phiếu cho mỗi share lận.  Nói tới đây bạn đã hiểu ra chưa … rằng sỡ dĩ mấy tay cầm đầu nầy lập ra class B stock là để tự cho phép mình nhiều quyền bỏ phiếu hơn, để luôn luôn có được majority của tổng số votes, để họ sẽ nắm giữ được quyền lực tuyệt đối trong công ty, sẽ không sợ những cổ đông khác kéo bè lập đảng, làm áp lực chống đối lại họ.

Và trong suốt cả một thập niên qua, từ lúc Google ra IPO tới giờ, bộ ba Larry, Sergey và Eric nầy đã thành công trong việc gìn giữ quyền hành nầy.  Nhưng mà cũng trong 10 năm rồi, công ty Google đã phát triển và bành trướng quá sức tưởng tượng luôn.  Để tài trợ cho sự tăng trưởng ào ạt nầy, cho cả đống những dự án và công trình mới, để mua mấy hãng xưởng khác, và nhất là để chiêu dụ cùng giữ chân những nhân viên tài giỏi, Google đã phải liên tục phát hành ra thêm một mớ class A stock nữa.  Dần dà, số lượng class A stock đã tăng lên một mức đáng kể.  Khi số lượng class A stock càng tăng thì quyền lực của mấy tay chóp bu càng bị đe dọa.  Họ sợ cứ cái đà nầy tiếp tục thì một ngày đẹp trời nào đó tổng số vote của class A sẽ vượt qua tổng số vote của class B thì … bỏ bu, ngai vàng của họ sẽ có nguy cơ bị rung rinh, sụp đổ.  Do đó họ đã vội vàng cho tiến hành cuộc stock split, ý quên, trả dividend nầy. 

Vào ngày 2 tháng Tư vừa qua, mỗi class A share đã được trả dividend bằng một class C share.  Ngay lập tức, tổng số lượng shares ở ngoài thị trường tăng lên gấp đôi, cho nên là giá mỗi share phải sụt xuống còn cỡ phân nửa.  Nhưng như đã nói hồi nãy, đây không phải chính xác là stock split vì 2 phần mới không giống y chang nhau; mà một cái là thuộc nhóm class A cũ trước giờ và cái kia thì thuộc đám class C mới tinh.  Class A vẫn còn giữ được quyền bầu mỗi share một phiếu.  Class C thì hoàn toàn không có quyền bầu bán gì hết trọi trơn.  Điều nầy có nghĩa là qua cuộc “trả dividend” nầy, quyền bỏ phiếu của đám “dân quèn” đã bị cắt xén đi hết 50%.  Quyền hạn của đám cầm đầu ở Google vẫn còn nguyên vẹn không sứt mẻ gì hết nên bây giờ họ có thể thoải mái yên tâm rằng “chế độ sẽ được duy trì”.

Class C là stock mới mà lại được cho xài ký hiệu trước giờ, tức là GOOG.  Còn class A thì sẽ đổi qua ký hiệu mới là GOOGL.  Bởi vì class A có hơn được cái “hư danh” là quyền bỏ phiếu cho nên giá của GOOGL có lẽ sẽ cao hơn giá của GOOG chút đỉnh.  Nhưng Phương đoán là sự chênh lệch trong giá cả nầy sẽ bớt dần dần đi khi bà con nghiệm ra rằng dẫu có bầu có bán gì đi nữa thì cũng hổng nhằm nhò thấm thía gì hết vì đại đa số quyền bầu của tổng số phiếu đã nằm hết trong tay “nhà nước”, ủa quên, của đám Larry, Sergey và Eric rồi.

Căn cứ vào những thành tích lẫy lừng, những phát minh, những đóng góp cho kỹ thuật, cho xã hội của công ty Google trong 10 năm qua, thì giao trọn quyền hành trách nhiệm cho 3 anh chàng lãnh đạo nầy cũng không phải là điều quá tệ.  Cho nên, mặc dù chính xác thì phải gọi là trả dividend nhưng thôi, cứ phan bừa là stock split đi cho nó gọn.

Còn một điều khá thú vị nữa mà chắc ít người biết tới, đó là sau cuộc stock split nầy, chỉ số S&P 500 sẽ bao gồm luôn vừa class A lẫn class C stock của Google.  Thành thử, mặc dù tên gọi là “S&P 500” nhưng từ nay chỉ số nầy sẽ có tới 501 cổ phiếu lận.  Nhưng mà vẫn chỉ có 500 công ty thôi, vì công ty Google có tới 2 loại stock.

Actually, Google có tới 3 loại stock lận, nhưng vì class B không có lưu hành nên không kể.

Phức tạp ghê không bạn?